Gewoon een leuke reactie....

Gewoon een mail die ik mocht ontvangen, van Martin Jansen....

Hadie Arjen,

Ik dacht laat ik voor ik mijn vriend Van Berkum tref zijn blog nog even checken en ziedaar: ik heb wat gemist! Je bent toch aardig 'prolific', om de 3 of 4 dagen is toch een aardige prestatie.

Ja, ja... pleiten pleit voor de terugkeer van moraliteit als onderdeel van het kredietproces! (je blog van afgelopen zaterdag). Misschien ook niet onzinnig voor een heleboel andere processen, maar of ik het helemaal met je eens ben weet ik niet. Granted, enerzijds vereist het beoordelen van die moraliteit enige ervaring. En begrip van de markt van de klant: hé, zullen we dat idee maar gewoon als 'the best idea since sliced bread' gaan verkopen aan meer dan alleen financiële instellingen?! :-)

Ik nam een jaar of twee geleden eindelijk eens de tijd om "Zen and the Art of Motorcycle Maintenance" te lezen, een verjaardagscadeautje van mijn vrouw van een paar jaar ervoor. Over jezelf zoeken, kwijtraken en weer vinden, over de nobele wetenschap/kunst van de retorica en over motoronderhoud als metafoor voor kwaliteitsdenken. Wat mij onder meer is bijgebleven is de constatering dat iedereen eigenlijk een ingebouwde 'kompas' of intuïtie, een 'eerste indruk zintuig', heeft voor wat 'deugt' en wat niet. Of iets of iemand klopt of niet. Voor inherente kwaliteit.

Enerzijds denk ik dat ons huidige maatschappelijke waardensysteem en ons huidige onderwijssysteem die intuïtie ondermijnen. Anderzijds denk ik dat zij zo aangeboren is, dat het heel goed mogelijk om haar te reactiveren. Jij en ik weten dat spreadsheet risk management bij kredietbeoordeling is ontstaan vanuit compliance vereisten en 'the likes'. Wat je vraagt is dat bestuurders weer meer leren vertrouwen op de vakkennis, ervaring en intuïtie van hun professionals; én (spreadsheets, ambtenaren in strakke pakjes) én (een niet te vangen begrip als moraliteit mee laten wegen in de beoordeling) werkt immers niet, als in de hiërarchie de harde rekenmodellen niet aan gewicht inboeten. Dan vraag je nogal wat en ik zou benieuwd zijn naar bijvoorbeeld de wegingsfactoren en de gemotiveerdheid van professionals wiens, terechte, heilige geloof in een idee nèt niet de doorslag geeft.

En toch: ja, die intuïtie wordt mede gevormd door branche ervaring, maar zeker niet alleen of misschien zelfs niet noodzakelijkerwijs daardoor. Een schijnbaar goed, gloedvol en gepassioneerd verhaal kunnen doorzien voor de authenticiteitloze marketingtruc die het is, lukt bijvoorbeeld ook als je intuïtief goed de lichaamstaal en non-verbale communicatie van de verteller kunt 'lezen'. Of misschien al als je veel verstand hebt van marketing of verhalen vertellen.

Ik volg je pleidooi volledig, maar ik zou het een klein zetje in een andere richting willen geven: moet de menselijke maat niet terugkeren in een heleboel dingen? Als een ondernemer, in moeilijke of in minder moeilijke tijden, voor financiering moet aankloppen bij een bank, moet hij dat bijvoorbeeld zo tijdig mogelijk doen. De bank mag en moet namelijk de tijd nemen om de aanvraag op basis van een aantal criteria en met inbreng van diverse disciplines, zo compleet mogelijk door te lichten. Met oog voor geldende risicotoleranties, maar ook met oog voor een aantal zaken die nu in de hiërarchie een te ondergeschikte rol spelen. Geen ambtelijke toepassing van modellen en spreadsheets, maar 'liefde' en aandacht voor een proces dat, in zowel een herstellende economie als in een economie die draait als een zonnetje, een machtige motor kan zijn achter onze concurrentiepositie.

En 'while we're at it', zullen we daarop dan in het vervolg sowieso onze leiders, n'importe in welke bedrijfstak, maar eens de maat nemen? Hoe hoog worden - naast efficiëntie en effectiviteit - creativiteit, intuïtie, talenten en passie gewaardeerd en hoe is Human Resources Management erop ingericht om deze waarden te ondersteunen en gericht te helpen ontwikkelen? Spreek je later!

Ik moet mijn vriend Martin bedanken! Dit is geweldig!