Hoe leg je de recessie uit aan een 8-jarige?

Gisteravond legde ik mijn dochter in bed. Sinds ik niet meer bij ING werk, is dat een luxe die ik me opeens vaker kan veroorloven. Ze is acht, leergierig en vraagt soms de meest rare dingen. Gisteren overviel ze me: “Papa, wat is de recessie precies?”.

Ik moest even nadenken, dus stelde de klassieke tegenvraag: “waarom wil je het weten?” . Ondertussen zette ik mijn hersenen ‘in turbo’. Hoe leg ik dit in begrijpelijke en simpele taal uit? En toen kwam het bij me op. De pay-off van de gemiddelde leenreclame: “let op, lenen kost geld.”

Dus ik legde uit hoe mensen steeds meer geld gingen lenen, om dingen te kopen voor een prijs die dat eigenlijk niet waard was. Alleen zolang iemand anders nóg meer kon lenen, was doorverkoop mogelijk. Ik vertelde haar, dat er mensen geld verdienen aan geld uitlenen. Vervolgens dat hierdoor eigenlijk veel ellende begon. Nu "weet" ze al dat het stom is om geld te lenen in plaats van eerst te sparen.

Eigenlijk is het raar dat we enerzijds de DSB aanvallen op het gedrag in leningen. Hele bakken met slimme mensen die toch echt ook mogen stemmen sloten daar een al dan niet zo goed product. Anderzijds spreken we centrale banken en Wholesale afdelingen en dergelijke er niet of nauwelijks op aan... Dit heb ik maar niet aan mijn dochter uitgelegd. De materie is namelijk nogal complex.

Nu is het in principe wel zo dat we haar ook de waarde moeten leren van investeren. Ach, dat kan wachten. En dat er op risico premie zit, hebben we ook nog maar even niet behandeld. En het verpakken van risico daar hebben we het maar helemaal niet over....

Belangrijker was dat ik haar moest vertellen dat zij, hoewel het haar schuld niet is, ongewild nu al lid is geworden van de ‘indebted generation’. Vrij vertaald: de generatie die startte met een schuld.

En dat is een heel oud concept, kan ik u vertellen. Wist u dat er vroeger mensen slaaf werden, omdat hun vader een lening niet kon afbetalen? Dat is eigenlijk wat wij heden ten dage doen; wij maken slaven van onze kinderen. Ze worden slaven van bezit dat ze niet bezitten. En dat begint met wat wij (straks) niet hebben. Het verdween namelijk reeds in de zakken van een aantal individuen...